Ses Frekansı Nedir ?
FREKANS:Birim zamanda oluşan ses dalgası sayısıdır. Birim zaman genellikle 1 saniye olarak alınır.
Titreşen bir cismin frekansı şunlara bağlıdır:
1-Telin boyuna: telin boyu arttıkça frekansı küçülür
2-Telin gerginliğine: telin gerginliği arttıkça frekansı artar.
3-Telin kesitine: tel kalınlaştıkça frekans küçülür.
4- Telin cinsine
GENLİK:
Bir dalga tepesi ile dalga çukuru arasındaki mesafenin yarısına denir.Ses dalgalarının genliği arttıkça sesin enerjisi ve şiddeti artar.Genliği fazla olan ses dalgalarının oluşturduğu sese şiddetli ses denir.Ses dalgalarının genliği azaldıkça sesin enerjisi ve şiddeti azalır.Genliği az olan ses dalgalarının oluşturduğu sese zayıf ses denir.
Periyodik (yani eşit zaman aralıkları ile tekrarlanan) hareketlerde, hareketin birim zamandaki tekrar sayısı. Hareketin bir kere tekrarı için geçen zamana ise periyod denir.
Frekans (f), periyod (T) harfleri ile gösterilir. Frekans ile periyod arasında, f= 1/T (veya f.T= 1) bağıntısı vardır. Frekansın birimi, titreşim/saniyedir ki, bu da hertz (Hz)e eşittir. Büyük frekansları ifade ederken kilohertz, megahertz gibi birimler de kullanılır.
Ses de bir titreşim olayıdır. Duyulan sesin frekansı 20 ila 20.000 hertz arasındadır. Frekansı 20’den küçük veya 20.000’den büyük olan sesleri insan kulağı duyamaz. Memleketimizde kullanılan alternatif akım, saniyede 50 defa yön değiştirir. Yani akımın frekansı 50 Hz’dir. ABD’de ise alternatif akımın frekansı 60 Hz’dir. Frekans ölçen aletlere frekansmetre adı verilir. Yaprak yaylı frekansmetre ile alternatif akımın frekansı ölçülebilir.
Frekansın kullanıldığı diğer bir elektrik konusu, titreşim devreleridir. Bir elektrik devresinde r direnç, c kapasite ve L self, seri halde bulunuyorsa; devrenin rezonansa girmesi halinde frekans:
Frekansın söz konusu olduğu titreşim hareketlerinden biri de dalgaların hareketidir. Bir dalganın dalga boyu l, yayılma hızı v ise, frekansla aralarında v = fl bağıntısı vardır.
Tabiattaki bütün sistemlerin sahip olduğu bir tabii frekansı vardır. Bu sisteme dışarıdan herhangi bir titreşim verilirse, verilen titreşimin frekansı tabii frekansa eşit olduğunda rezonans denen hadise meydana gelir.
Titreşimin genliği artar. Mesela asma köprülerin belirli bir tabii frekansı vardır. rüzgar etkisiyle köprü sallanmaya başlayınca, frekansı tabii frekansa erişirse, köprü yıkılmaya kadar gider. ABD’de bulunan bir asma köprünün rezonans sebebiyle yıkılması tarihi bir vak’adır. Benzer şekilde masa üzerinde duran su bardağının da kendisine has bir tabii frekansı vardır. Bu frekansa eşit bir frekansta ses çıkarıldığında bardağın paramparça olması deneylerle görülmüş olaylardandır.